W Japonii jedzenie i jego przygotowanie jest niemal rytuałem, a spożywanie posiłków poza domem należy do największych przyjemności czasu wolnego. W przygotowanie z pozoru prostych potraw tradycyjnej japońskiej kuchni wkłada się wiele serca i pracy. Ogromną wagę przywiązuje się do świeżości produktów, sposobu ułożenia, a także koloru potraw. Podstawą tej kuchni jest ryż, którego znaczenie jest tak wielkie, że słowo gohan, a więc gotowany ryż znaczy tyle samo co posiłek.
Pod wpływem buddyzmu od X do niemal końca XIX wieku obowiązywał zakaz spożywania mięsa, stąd też kwintesencję tutejszych
dań stanowią przyrządzane na różne sposoby ryby i owoce morza. Z ich udziałem, często w surowej postaci powstają tak charakterystyczne potrawy,
jak: sushi, sashimi, czy mająca portugalskie pochodzenie tempura. Do kulinarnych rarytasów zalicza się rybę fugu. Niektóre jej organy wewnętrzne
są silnie toksyczne.
Do codziennego menu zalicza się zupę miso, a więc sojowy wywar z dodatkami, którymi mogą być owoce morza, czy też inna sojowa specjalność
– twaróg tofu. Równie dużą popularnością wśród Japończyków cieszą się makarony: gruby udon, cienki sōmen, rāmen (wszystkie z mąki pszennej) i soba (z gryczanej).
Ważną część japońskiej diety oraz istotny składnik potraw stanowią warzywa, w tym tak osobliwe jak fuki, a także grzyby (np. shiitake) oraz morskie wodorosty i glony, z których powstaje będący podstawą wielu zup bulion dashi.
Jako przypraw używa się w japońskiej kuchni m.in.: sosu sojowego shōyu, ostrego chrzanu o zielonym kolorze wasabi , czy octu ryżowego su. Spośród dań mięsnych popularne są yakitori, tonkatsu oraz sukiyaki. Do posiłków pita jest przeważnie o-cha, czyli zielona herbata lub jej odmiany sencha, czy też genmaicha. Wytwarzana z ryżu sake to najsłynniejszy japoński napój alkoholowy, który podawany jest także na ciepło. Jednak podobnie, jak gdzie indziej na świecie, także w Japonii największym wzięciem cieszy się piwo, które pojawiło się tutaj w XIX wieku.
Wśród japońskich browarów prym wiodą: Asahi, Kirin, Ebisu oraz Sapporo. Japończycy produkują również whisky, którą wytwarza m.in.
gorzelnia Suntory. Wytwarza się także wino, a najbardziej polecane jest białe z prefektury Yamanashi. Z kolei coraz większą popularność
zdobywa shōchū – rodzaj taniego destylowanego alkoholu zbożowego.
